Aktualności

Na portalu naukadlaprzyrody.pl został opublikowany bardzo obszerny artykuł poświęcony w całości chronionemu wężowi występującymi na terenie Zakrzówka - gniewoszowi plamistemu.

Autorem jest nie byle kto, tylko Stanisław Bury, pracownik naukowy Wydziału Biologii Uniwerytetu Jagiellońskiego, specjalizujący się w fizjologii węży, obecnie zaangażowany w badania nad ekologią przestrzenną gniewosza plamistego z wykorzystaniem metod telemetrycznych.

Artykuł w ciekawy sposób przybliża "sylwetkę" gniewosza, i opisuje nam jego najliczniej zaobserwowaną populację w Polsce, występującą w okolicach tzw. małego kamieniołomu na Zakrzówku (ok 40 potwierdzonych osobników!).

Autor podkreśla, że:

Zgodnie z obowiązującą Ustawą o Ochronie Przyrody i Rozporządzeniem ws. Ochrony Gatunkowej Zwierząt, gniewosz plamisty jest gatunkiem, dla którego powołuje się strefy ochrony ostoi w miejscach stałego przebywania i rozrodu. Reżim ochronny takich stref uniemożliwia dokonywanie jakichkolwiek prac skutkujących zniszczeniem siedliska, np. związanych z zabudową. Niestety, mimo wyraźnych wskazań merytorycznych, strefa ochronna gniewosza na terenie Zakrzówka do dnia dzisiejszego nie została powołana.

Konkluzja artykułu jest bardzo znamienna:

Zachowanie stanowiska gniewosza na Zakrzówku ma ogromne znaczenie dla ochrony tego zagrożonego gatunku, jak również dla utrzymania innych wartości przyrodniczych tego terenu (będącego siedliskiem wielu innych rzadkich i chronionych gatunków, m.in. traszki zwyczajnej, traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego i motyli z rodziny Modraszkowatych) i wreszcie – dla jakości życia mieszkańców Krakowa, dotkliwie borykającego się z problemem zanieczyszczenia powietrza i niedostatkiem miejskiej zieleni. Tym samym, ochrona gniewosza plamistego może zabezpieczać byt całego zespołu innych gatunków, w tym… ludzi.

Poniżej linkujemy zamieszczony na facebooku artykuł streszczający przebieg sesji Rady Miasta, na której jednogłośnie przegłosowano dwa projekty (autorstwa PiS i PO) chroniące tereny Zakrzówka pomiędzy ulicami Św. Jacka i Wyłom.

27 czerwca 2018 był bardzo ważny dla spraw Zakrzówka bowiem Rada Miasta Krakowa głosowała uchwały i wnioski, których celem jest ochrona terenów pomiędzy ulicami Św. Jacka i Wyłom.

I stała się rzecz niebywała. Pomimo, że mamy 2018 rok i istniejące podziały na scenie politycznej wydają się ciężkie do przezwyciężenia w najbliższej przyszłości (jeżeli w ogóle) to okazało się, że w sprawach naprawdę ważnych, tam gdzie chodzi o przyrodę, o ludzi, o przyszłość Krakowa Radni wszystkich partii politycznych, w tym Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości zagłosowali jednomyślnie za ochroną Zakrzówka! Brawo, brawo, brawo!

Dwie uchwały autorstwa PO i wniosek PiS zostały przegłosowane jednogłośnie. Radni nie mogli zlekceważyć ogromnej siły i determinacji mieszkańców, naukowców, organizacji ekologicznych. Możemy powiedzieć tylko jedno:

Dziękujemy, kłaniamy się w pas i prosimy o wytrwałość i konsekwencję w przyszłych działaniach!

Więcej na temat sesji Rady Miasta w artykułach Gazety Wyborczej (link) oraz Onetu (link).

Na portalu naukadlaprzyrody.pl został opublikowany apel, w którym naukowcy wzywają Prezydenta Krakowa i Rady Miasta Krakowa do objęcia ochroną całego terenu pomiędzy ulicami Św. Jacka, Wyłom i Pychowicką, wraz z terenem tzw "małego kamieniołomu".

Środowisko naukowe apeluje o odstąpienie od zabudowy terenów Zakrzówka oraz o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego, tak by Zakrzówek stał się w całości terenem zielonym. Wskazuje dwa powody, dla których działania takie są konieczne:

1. Ogromną wartość miejskich terenów zielonych dla zdrowia i dobrostanu mieszkańców miasta
2. Wartość przyrodniczą obszaru, w tym – występowanie gatunków chronionych prawem polskim i europejskim:

• gniewosz plamisty Coronella austriaca
• jaszczurka zwinka Lacerta agilis.
• kumak nizinny Bombina bombina
• modraszek telejus Phengaris teleius
• modraszek nausitous Phengaris nausithous
• ropucha szara Bufo bufo
• traszka grzebieniasta Triturus cristatus
• traszka zwyczajna Triturus vulgaris
• zaskroniec zwyczajny Natrix natrix
• żaba śmieszka Pelophylax ridibundus

Apel zostanie przekazany adresatom 27 czerwca, jak do tej pory podpisało się pod nim 174 naukowców z tak znamienitych instytucji jak: Polska Akademia Nauk, Uniwersytet Jagielloński, Politechnika Krakowska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Łódzki, Akademia Górniczo Hutnicza, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.

Liczba, ale przede wszystkim kaliber nazwisk widniejących pod apelem, są naprawdę znaczące! Należy mieć nadzieję, że adresaci apelu potraktują ten głos niezwykle poważnie.

(Fotografia małego kamieniołomu autorstwa Cecylii Malik).

Dokładnie w dniu, w którym radni PO i PIS złożyli projekty uchwał, mających na celu trwałą ochronę Zakrzówka przez zabudową, spółka Kraków City Park sp z o.o złożyła podanie o pozwolenie na budowę pierwszego budynku wielorodzinnego (AU-01-5.6740.1.1238.2018).

Być może jest to przypadkowa zbieżność terminu, ale możliwe, że nie i właśnie rozpoczyna się kluczowy etap walki o ochronę tych cennych przyrodniczo i krajobrazowo terenów przed intensywną zabudową.

Liczymy na to, że Radni Krakowa, Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Pan Prezydent Majchrowski wraz z Panią Prezydent Koterbą podejmą niezwłoczne i skuteczne działania (oczywiście w zgodzie z obowiązującym prawem) blokujące tę budowę, której efektem będą nieodwracalne zmiany ekosystemu na terenie Zakrzówka.

Przypominamy, że chodzi o tereny leżące pomiędzy ulicami Św. Jacka i Wyłom, które nie zostały objęte projektem tzw Parku Zakrzówek. Zgodnie z obowiązującym planem miejscowym dopuszczalna jest tu dziś zabudowa wielorodzinna. Jest tak pomimo, że cały teren położony jest w granicach parku krajobrazowego i pomimo, że zostało tu potwierdzone występowanie licznych gatunków objętych ścisła ochroną - między innymi węża gniewosza plamistego.

Plan został pośpiesznie przeforsowany w momencie, w którym już było wiadomo o występowaniu gniewosza plamistego na terenie tzw małego kamieniołomu na Zakrzówku, jednakże oficjalna informacja o tym fakcie była "w drodze" do Rady. Mamy nadzieję, że działania obecnej Rady zdołają odwrócić efekty tamtej, bardzo kontrowersyjnej decyzji.